همسانه سازی و انتقال پایدار ژن فعال کننده پلاسمینوژن بافتی (tpa) با منشاء انسانی در گیاه توتون

در سال¬های اخیر، استفاده از گیاهان به¬عنوان میزبان¬هایی برای تولید پپتیدهای نوترکیب باارزش، به¬دلیل مزایایی همچون ایمنی بالا، هزینه پایین و تغییرات پس از ترجمه، سطح وسیعی از تحقیقات را به¬خود اختصاص داده است. یکی از پپتیدهای باارزشی که هزینه بالای تولید آن، بررسی سایر سیستم¬های تولید پروتئین نوترکیب نظیر گیاهان را برای تولید ارزان¬ و ایمن¬تر آن، الزامی کرده است، فعال¬کننده پلاسمینوژن بافتی (tpa) می¬باشد. گلیکوپروتئین tpa، دارویی گران¬قیمت است که به منظور انحلال اختصاصی لخته¬های خونی ایجاد شده متعاقب برخی بیماری¬های قلبی عروقی نظیر سکته و ترومبو¬آمبولی، تجویز می¬شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی قابلیت تولید پروتئین نوترکیب tpa در سیستم¬های گیاهی به میزبانی گیاهان توتون و کاهو و همچنین مقایسه تاثیر سه سیگنال پپتید zera، extensin و kdel بر تولید پروتئین نوترکیب tpa در گیاهان می¬باشد. در این پژوهش cdnaی ژن tpa تحت کنترل پیش¬برنده s35camv و خاتمه دهنده nos به همراه سه سیگنال پپتید zera، extensin و kdel به¬صورت سه سازه مختلف با نام¬های pzt، pext و pkt به ژنوم گیاهان توتون و کاهو با روش میانجیگری اگروباکتریوم منتقل شد. نتایج آنالیز گیاهان تراریخت نسل¬های t0 و 1t در دو سطح dna و rna ، با استفاده از تکنیک¬های pcr و rt-pcr، صحت حضور هر سه سازه مورد استفاده و تولید رونوشت از آن¬ها¬ را تائید نمود. همچنین آنالیز داده¬های حاصل از آزمون الایزا بر روی گیاهان توتون تراریخت، نشان داد که تاثیر در افزایش تولید پروتئین نوترکیب tpa در نسل t0، برای گیاهان تراریخت شده با سازه¬های pkt و pext، کم و برای سازه pzt بسیار ناچیز و فاقد تفاوت معنی¬دار با گیاهان غیرتراریخت می¬باشد. این نتایج در مورد گیاهان تراریخت نسل 1t بسیار متفاوت بود و نشان داد که بیشترین تاثیر در افزایش تولید پروتئین نوترکیب tpa در نسل 1t، به¬ترتیب برای گیاهان تراریخت شده با سازه¬های pzt، pext و pkt اتفاق افتاد. مقدار پروتئین تولید شده با این سازه¬ها به ترتیب برابر با 03/0 ، 014/0 و 005/0 نانوگرم در میلی لیتر محاسبه شد. با توجه به یکنواخت بودن سن گیاهان تراریخت نسل 1t و عدم این یکنواختی در گیاهان نسل t0 به¬علت عدم هم¬زمانی در کشف گیاهان تراریخت، احتمالا تولید پروتئین نوترکیب در برخی گیاهان نسل t0 به علت پیر بودن آنها دچار تقلیل شده است. بنابراین تولید پروتئین نوترکیب در نسل 1t مبنای مقایسه تاثیر سیگنال پپتیدها قرار گرفت. لذا بر این اساس علاوه بر قابلیت انتقال ژن tpa به گیاهان توتون و کاهو به صورت پایدار، نتیجه¬گیری می¬شود که سیگنال پپتیدهای zera و extensin گزینه¬های مناسبی برای افزایش تولید پروتئین نوترکیب tpa، در مقایسه با سیگنال kdel می¬باشند.